Een tuin vol

Af en toe kijk ik foto's van een jaar geleden, of lees ik in mijn tuinlogboek hoe het er vorig jaar rond deze tijd voor stond met mijn tuin. De tuin is dan nog heel leeg en in de kas staan veel blaadjes. Snijsla, spinazie, raapstelen... die deden het vorig jaar erg goed. Nu, een jaar later, is de tuin een echte tuin aan het worden, maar de zaailingen op de bodem in de kas lukken niet zo goed. De snijsla is nu twee keer niet/nauwelijks opgekomen en de spinazie wil ook niet echt. De raapsteeltjes gaan ook maar moeizaam. Gelukkig doen de radijsjes het wel en de zaailingen in bakjes en wc-rolletjes doen het goed. De tuinbonen en lathyrus ga ik morgen buiten poten. Ik heb er de afgelopen week plek voor gemaakt in de border. Daar nam het gras de afgelopen maanden gretig de zwarte aarde weer in bezit, samen met hondsdraf en af en toe een brandnetel. Ik heb er ook uien, bieten en wortelen in gezaaid. Maar die sla en spinazie.... De zaadjes waren volgens verpakking goed tot 2025, maar ik ga toch maar nieuwe kopen. Wellicht heb ik ze niet goed bewaard. 

Lees meer »

Ongeduld en groene sprietjes

Eindelijk droge dagen en zonneschijn. Mondjesmaat, maar wat knap ik daar van op. Ik zie in de kas nog te weinig opkomen en mijn tomatenplantjes in de vensterbank lijken vooral op een kindje wat voorzichtig probeert los te staan. Wiebelend staan ze op hun stengeltjes. Ik hoop dat zonneschijn ze nog wat doet aansterken. Maar misschien moet ik ook maar gaan voor een tweede zaaironde. Met de pluksla in de kas heb ik dat vandaag al gedaan. Die kiemblaadjes kwamen voortvarend omhoog, om van de ene op de andere dag te zijn verdwenen. Opgevreten of weggerot? Ik denk het laatste. In de kas hoef ik nog geen water te geven, het grondwater loopt er lekker doorheen.

Lees meer »

Feestje voor de regenwormen

Als ik door het zompige gras in de tuin loop hoor ik geluid. Het geluid wat ik herken van het strand, of de Wadden bij eb. Het brubbelt, alsof de onderaardse beestjes een luchtje scheppen. Als ik in de tuin een dood blad van de grond raap, zie ik ze. De wormen hoeven met deze nattigheid niet diep te gaan om hun vege lijf te redden van uitdroging. Ze kunnen aan de oppervlakte prima hun werk doen. Plantenresten eten en zorgen dat al die troep van vorig jaar wordt verwerkt tot vruchtbare aarde. Ik geniet van het geluid van brabbelende wormen. Maar die regen, daar heb ik meer dan genoeg van. Gelukkig is het in de kas juist extra knus met het geluid van regen en wind buiten op de glazen cocon. De radijsjes en raapstelen komen al op. De tuinbonen doen ook al hun best. In huis staan de tomaten, aubergines, paprika's en andere warmte minnende planten te ontspruiten. Nu nog wat zon!

Lees meer »

Bouwen met wilgen

Wilg voor wilg wordt hier geknot. Vorig jaar de ene helft nu de andere. Door jaren niet geknot te zijn, zijn de stammen uitgegroeid tot stevige palen. Daar kun je van alles mee doen. Het begon dit seizoen met het maken van een vlechtscherm om een deel van het labyrint. Daarna kwam er een takkenril langs de sloot. Toen verstevigde ik een vluchtscherm wat ik vorig jaar al had gemaakt. Maar afgelopen week ontstond de grootste verrassing. De vuistdikke rechte stammetjes van zo'n 1,5 m lengte kregen een plek als buitenring rond de vierwindrichtingen cirkel. Een fantastisch effect door de verticale accentuering van de cirkel. Daarna hebben we ook nog de vorig jaar al gebouwde 'iglo' gerenoveerd. De plattegrond lijkt nu bijna 'af'.  Vanaf het begin heb ik alles wat er aan vorm ontstond ingetekend op een A4 tje. Ik heb gepoogd het enigszins op schaal te doen, maar pin me niet vast op de millimeter. Rechts op de tekening is het noorden met vijver. Aan alle kanten rondom is er sloot. Middenonder is de ingang. De knotwilgen staan aan de westkant, de bovenkant van de tekening. 

Lees meer »

Levensverhalen aan de Luisterlijn

Mijn honger naar levensverhalen is er niet alleen in de tuin; De behoefte om met mensen in gesprek te zijn over wat hen bezighoudt, is er altijd. Gelukkig is er de Luisterlijn waar ik als vrijwilliger 4 uur per week gesprekken kan voeren met mensen die behoefte hebben aan een luisterend oor. In coronatijd heb ik mij als vrijwilliger gemeld bij de Luisterlijn en een online training gevolgd. Inmiddels luister ik al weer drie jaar naar heel verschillende mensen met heel diverse verhalen. Vaak gaat het over eenzaamheid, ziekte, (liefdes)relaties, psychische problemen, zorgen over maatschappelijke veranderingen. Maar er is veel meer, vaak voel ik me een ontdekkingsreiziger aan de telefoon in mijn eigen huis. De gesprekken brengen me in werelden waarvan ik soms niet zou kunnen bedenken dat ze bestaan. 

Lees meer »

Een nieuw jaar!

Hier was 2023 een mooi jaar. De ontwikkeling van de levenstuin brengt veel nieuws rondom ons huis. Een groen weitje werd een bloementuin. En veel meer dan dat. Er kwamen boompjes en struiken, heggetjes, bankjes, kippetjes en veel lieve mensen. Ook groenten. Tot mijn verrassing eet ik nu nog steeds uit eigen tuin. Behalve witlof en spruitjes heb ik nog geen groenten hoeven kopen. En ik vind het mooi dat meer mensen hier van meegenieten. Zoals vanaf begin december een groepje mensen met geheugenproblemen. Ze hebben al geholpen om een heg van wilgentenen te vlechten langs de helft van het labyrint. Ik zou het mooi vinden als dat wat in gang is gezet, zich verder ontwikkelt en dat veel mensen hier van mee kunnen genieten.

Lees meer »

Lekker bezig!

Het mag dan wel winter zijn, klusjes blijven er altijd. Het is nu de tijd voor het knotten van de wilgen. We hebben een rij van zo'n 15 wilgen langs de sloot met de buren. Ongeveer 15 jaar geleden hebben we ze als takken in de grond gestoken en inmiddels zijn ze uitgegroeid tot stevige knotwilgen. Dat knotten is best een klusje, vooral als je ze flink laat uitgroeien. Vorig jaar was het vier jaar geleden dat ze hun laatste zaagbeurt kregen. Toen hebben we ze om en om gezaagd, dit jaar is de andere helft aan de beurt. De stammen op de knot zijn inmiddels meer dan stevig. De zoon van Wim vindt het een leuk werkje om de dikke stammen te lijf te gaan. Ik ga voor het kleinere takkenwerk.  

Lees meer »

Laatbloeiers

Terwijl veel in de tuin op dit moment op instorten staat, de blaadjes vallen, de wurmen door alle regen zelfs bovengronds hun sporen nalaten, bloeien sommige planten vrolijk verder. De laatbloeiers. Ik ben zo'n laatbloeier. De vergelijking met de wereld waarin we nu leven dringt zich aan me op als ik naar de foto met de twee bloeiende leeuwenoren kijk. Ik zie beschadiging, uiteenval, kalende stelen, troebeling. Maar ik zie ook blauwe vlekken in de lucht, zonlicht, groen van nieuw leven, met zelfs nog een bloemknop. Samen met manlief voel ik me die twee bloeiende leeuwenoren. Klein, aangepast aan het seizoen met minder licht. Beschut tegen de storm en hagel door de afgestorven resten om hen heen. Staand op een bedding van nieuw leven. Ik put kracht uit dit beeld.

Lees meer »

Blij van een heg

Al weken wacht ik op het moment dat ik een rode beukenhaag rond het labyrint kan poten. Gisteren was het zover. Wim had de beste plek in de omgeving gezocht waar ik beukenplantjes als wortelgoed (zonder pot) kon kopen. Zestig planten stonden, samen met een aantal zakken aanplantgrond bij de kweker in Hazerswoude op me te wachten. Een gleuf om ze in te poten had ik al gegraven. Ik kon niet wachten. Zo benieuwd naar het effect van een verticaal accent van de ronding van het labyrint. En ik was ook benieuwd hoe het zou voelen in het labyrint met iets meer omsluiting. 

Lees meer »

"Leer je gevoelens verwoorden!"

Naar aanleiding van een artikel in het AD op zaterdag 4 november, zegt iemand tegen mij:"Jij kunt je gevoelens ook altijd zo goed verwoorden Cora." Ik kan dat beamen maar dat was heel lang niet zo. Het is zo'n 25 jaar geleden dat mijn leidinggevende van toen tegen me zei:"Jij moet eens leren om je gevoelens beter te verwoorden." Hij kwam hierop toen ik weer met een gevoel van onrechtvaardigheid en onmacht in tranen was. Wat er precies aan de hand was kon ik niet goed verwoorden, ik kon de boodschap slecht overbrengen. Die leidinggevende voelde wel dat mijn gevoel klopte, maar hij kon er zo ook niets mee. In eerste instantie vond ik het onzin. Ik had toch gewoon gelijk? Maar het liet me toch niet helemaal los. Twee jaar later zag ik in de plaatselijke krant een advertentie met als tekst:'Leer je innerlijke stem kennen'. Ik meldde me aan en dat was het begin. Er ging een wereld voor me open. Mijn emotionele binnenwereld bleek een fantastisch gebied voor ontdekkingsreizen. 

Lees meer »

Gezonder in de tuin

Het was prinses Irene die mijn ogen opende voor de helende werking van de natuur. Op een dag: 'Dialoog met de natuur' onder haar begeleiding, ontdekte ik zo'n 20 jaar geleden dat ik voor mijn welbevinden 'natter' moest gaan wonen. Ik begon met een bak water in de tuin met van die ballen waar het water overheen stroomde. Van het geluid van dat kabbelende water werd ik al blij. Een paar jaar later kwam ik manlief tegen en vertelde hem dat ik aan het water wilde wonen. Zo kochten we samen ons huidige huis aan de Oude Rijn, omringd door sloten. Op het terras bij de keuken zitten we aan de sloot waar de meerkoeten, eendjes, zwanen en waterhoentjes elk voorjaar weer druk zijn met hun gebroed. Zeer rustgevend en toch altijd leven. We woonden er nog geen twee jaar toen manlief gehandicapt raakte na een hersenstaminfarct. De eerste jaren daarna waren de tuin en al het water eromheen meer last dan lust. Toch keerde in 2017 het tij. In een opleiding voor buitencoach ging mijn oog weer open voor de helende werking van de natuur. 

Lees meer »

21 oktober; Dag van het nieuwe leven

Vorig jaar op 21 oktober gebeurde het... ik zag opnieuw het leven toen ik op bezoek was in de pluktuin in Stoutenburg voor een opname van de podcast 'Dood gaan we allemaal'. De maanden ervoor was mijn wereld steeds kleiner geworden en ik zei enkele dagen voor het bezoek aan de pluktuin tegen mijn man Wim: "Als ik nu doodga is dat helemaal niet zo erg. De kinderen redden zich wel en wie zit er verder, behalve jij, nog op me te wachten?" Nadat ik dat zo uitgesproken had kwam ik er dezelfde dag in gesprek met iemand achter dat het me ontbrak aan zingeving. Twee dagen later liep ik die pluktuin in en wist meteen: Ik ga iets met bloemen doen. Toen ik die dag thuiskwam zei ik tegen man: "Ik ga een pluktuin beginnen" en hij besefte zich dat het me menens was. We spraken samen over het idee van een pluktuin en kwamen er op dat dat niet de lading dekte. Levenstuin was een beter woord. De volgende dag ben ik vol levenslust en energie begonnen. Een jaar verder en ben ik met mijn levenstuin op zaterdag 21 oktober op TV te zien in het programma 'Zin in morgen' om 18.45 op NPO2. (zie hier aflevering)

Lees meer »

Vrede? Laat de bloemen spreken....

Het conflict van de wereld dat zich manifesteert in Israel en Palestina, ik ben er stil van. Ik kan er niet bij. Hoe kunnen mensen elkaar dit aandoen? Ook volg ik op TV de documentaireserie 'Indonesia roept!', waarin historicus Hans Goedkoop de sporen van zijn opa volgt in de strijd om het behoud van Nederlands Indië. Hij onderzoekt de Indonesische kant van de strijd en komt erachter hoezeer Nederland oorlogsmisdrijven pleegde tegenover een volk dat vocht voor hun eigen onafhankelijkheid. Hoe goed kennen wij onze eigen geschiedenis als we oordelen over anderen? Mijn hart krimpt samen als ik hoor hoe ongenuanceerd mensen zich uitlaten over goed en kwaad zonder terug te gaan naar de oorsprong van waaruit een conflict is ontstaan. Dat geldt op wereldniveau maar ook gewoon tussen twee mensen. De lontjes zijn steeds korter, de vooroordelen vliegen je om de oren, voor je het weet vliegt de vlam genadeloos in de pan. 

Lees meer »

Mag ik blij zijn?

Sinds ik bijna een jaar geleden begon met de aanleg van mijn levenstuin voel ik me blij en gelukkig. Waar de wereldverbeteraar in me zich voor die tijd nog regelmatig kon opwinden over onrecht en machtsmisbruik in de wereld, lijkt dat nu ver weg. Het is er wel en ik kan me ook nog steeds verbazen over politieke spelletjes en wat mensen elkaar en de wereld aandoen, maar ik voel me er niet meer machteloos bij. In mijn tuin, en hoe ook anderen daar van meegenieten en geïnspireerd raken, vind ik mijn bestemming. Het geeft mijn leven zin en ik zie er mijn bijdrage aan een betere wereld in. Hoe klein die ook is. Maar soms.....

Lees meer »

Spannend!

Vorige week was er een wat ouder echtpaar op bezoek in de levenstuin. Voorzichtig zoekend kwamen ze aangereden op hun fiets. "Mogen we zomaar een kijkje komen nemen in je tuin?" Ik zeg:"Ja, jullie zijn van harte welkom", en ze liepen achter me aan de tuin in. Verheugd kijken ze om zich heen. "Wat veel bloemen heb je nog, en wat een prachtige kleuren." We lopen dichter naar de bloemen toe. "Is dan daarachter je moestuin? En heb je ook een kruidentuin?". Ik moet lachen en wijs ze op wat er voor hun voeten staat. Een knalroze flox omringd door munt, peterselie en andijvie. "Oh, wat grappig, wat spannend hoe je zo alles door elkaar heen hebt geplant." Ik vind het leuk dat ik zo vaak mensen hoor zeggen dat ze mijn tuin spannend vinden. Nog leuker is het om mensen te vragen wat ze dan zo spannend vinden. Hieronder lees je enkele voorbeelden.

Lees meer »

Laat je verrassen!

De redactie van het TV programma 'Zin in morgen' belde me in mei van dit jaar of ik mee wilde doen aan hun programma. Het verhaal van de Levenstuin had hen op de een of andere manier bereikt en hun interesse gewekt. Ik zei "Ja, dat wil ik wel",  en we hadden een aangenaam gesprek. Het bleef daarna maandenlang stil en ik dacht dat het niet meer  door zou gaan. Totdat ik kortgeleden werd gebeld met de vraag of ik nog steeds wilde meedoen en of ze dan woensdag zouden kunnen komen filmen. Ik was verrast en zei: "Ja, dat kan." De redactrice zei: "We willen in het programma graag dat de presentator samen met jou wat doet. Misschien valt er wat te oogsten waar Kim Lian je bij kan helpen? Wil je daar eens over nadenken? Ik bel morgen terug om een en ander verder te bespreken." Er ging een klein alarmbelletje in me rinkelen. Het woord 'oogsten' viel niet goed. Ik heb mijn levenstuin niet om te oogsten. Het zette me aan het denken over wat ik wél zou willen. 

Lees meer »